आयुर्वेदिक मतमा इमलीको पात रक्तविकार, सुन्निने रोग, आँखाका रोगहरु, कानका रोगहरु, सर्पले टोकेको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ ।
बोक्रा— स्वादिष्ट अमिलो अग्निदीपक, रुचिकारक, वात, कफ र प्रमेहलाई नाश गर्ने गुणयुक्त छ ।
बीज– घाउ, खटिरा र प्रसवसम्बन्धी स्वास्थ्य समस्यामा लाभदायक छ ।
काँचो फल — अमिलो, अग्निदीपक, कब्जकारक, गरम प्रकृतिको आन्द्रामा सङ्कोच पैदा गर्ने, वातनिवारक, रक्तपित्त र रक्तलाई दूषित गर्ने गुणयुक्त छ ।
पाकेको फल मधुर, सारक, अमिलो, हृदयलाई शक्ति दिने, पाचन अवशोषण र मलनिष्काशनमा सहयोगी, कब्जनिवारक, कृमि (जुका) नाशक, घाउ र हड्डी ठोकिएकोमा लाभदायक ।
इमलीको फूल आँखाका रोगमा लाभदायक छ । रगत बग्ने बवासिरमा पनि यो लाभदायक छ ।
बीज : वीर्य–स्तम्भक, घाउमा पुल्टिस बाँध्न उपयोगी छ ।
पाकेको फल : आन्द्राहरुमा उत्तेजना नदिई सरल रुपमा दिसा सफा गराउने, हृदयलाई बल प्रदान गर्ने या भनौँ हृदयका लागि पोषक, पित्त, वमनलाई शान्त गर्ने, गलाको रोगमा फाइदा गर्ने, मूर्छा या बेहोसीमा फाइदा गर्ने र बराबर टाउको दुख्नेहरुलाई हितकर छ । यसले आमाशयलाई शक्ति दिनुका साथै प्रतीरक्षा प्रणालीलाई सशक्त बनाई सङ्क्रामक रोगबाट बचाउँछ ।
साभारः ‘आरोग्यको मूलबाटो’ पुस्तकबाट